Het EMA (Europees Geneesmiddelenbureau) heeft aanbevolen een voorwaardelijke handelsvergunning in de Europese Unie (EU) te verlenen voor het geneemisddel Roctavian (valoctocogene roxaparvovec) voor de behandeling van ernstige hemofilie A bij volwassenen die geen factor VIII-remmers (door het immuunsysteem geproduceerde auto-antilichamen die factor VIII-medicijnen minder effectief maken) en geen antilichamen tegen adeno-geassocieerd virus serotype 5 (AAV5) hebben.

Patiënten met hemofilie A kunnen geen factor VIII produceren (een essentieel eiwit dat nodig is om bloed te laten stollen en bloedingen te stoppen). Hierdoor zijn ze gevoeliger voor bloedingen en hebben ze bijvoorbeeld na een verwonding of operatie langdurige bloedingen. Hemofilie A is een zeldzame verzwakkende ziekte die ongeveer 0,7 op de 10.000 mensen in de EU treft. Ze is levenslang en kan levensbedreigend zijn als er bloedingen optreden in de hersenen, het ruggenmerg of de darmen.

De geneesmiddelen die nu zijn toegelaten voor de behandeling van hemofilie A bevatten meestal factor VIII, waardoor het ontbrekende eiwit wordt vervangen. De beschikbare behandelingen vereisen één of meerdere injecties per week of maand en zijn levenslang. Daarom bestaat er een onvervulde medische behoefte aan nieuwe therapeutische behandelingen die patiënten kunnen vrijstellen van frequente injecties.  

Roctavian is de eerste gentherapie voor de behandeling van hemofilie A. De werkzame stof in Roctavian, valoctocogene roxaparvovec, is gebaseerd op een virus (adeno-geassocieerd virus of AAV) dat zodanig is aangepast dat het geen ziekte veroorzaakt bij mensen. Het virus bevat het gen voor factor VIII. Zodra dit als een eenmalig infuus aan een patiënt wordt toegediend, zal dit ervoor zorgen dat het factor-VIII-gen in de levercellen terechtkomt, zodat deze de ontbrekende factor VIII kunnen produceren. Hierdoor stolt het bloed gemakkelijker en voorkomt of vermindert het bloedingen. Het is nog onbekend hoe lang het behandelingseffect van deze eenmalige infusie bij een individuele patiënt aanhoudt. Een langdurig positief behandelingseffect tot twee jaar na één infusie is gemeld bij ongeveer honderd patiënten in het hoofdonderzoek en tot vijf jaar bij enkele patiënten in een ondersteunend onderzoek van de aanvrager. Vervolgonderzoek op langere termijn is wellicht nodig om een aanhoudende veilige en effectieve respons op het geneesmiddel te verifiëren.

De aanbeveling van het EMA is gebaseerd op de resultaten van een fase 3-onderzoek bij een niet-gerandomiseerde groep van 134 mannelijke patiënten met hemofilie A zonder een voorgeschiedenis van factor VIII-remmer en zonder detecteerbare vooraf bestaande antilichamen tegen AAV5. Twee jaar na de toediening toonden effectiviteitsgegevens aan dat de therapie bij de meerderheid van de patiënten de factor VIII-activiteitsniveaus aanzienlijk verhoogde. Het aantal bloedingen verminderde met 85% en de meeste (128) patiënten hadden geen factor VIII-vervangingstherapie meer nodig.

Bij Roctavian zijn meldingen gedaan van hepatotoxiciteit (leverschade). Dat is een gebruikelijke bijwerking van de immuunreactie die wordt veroorzaakt door deze op AAV gebaseerde gentherapieën en die tot nu toe wordt gekenmerkt door een verhoging van de niveaus van het leverenzym alanine aminotransferase (ALT). De aandoening kan succesvol worden behandeld met corticosteroïden. Andere veel voorkomende bijwerkingen zijn hoofdpijn, gewrichtspijn en misselijkheid.

Patiënten die met Roctavian worden behandeld, zullen gedurende 15 jaar worden gevolgd om de effectiviteit en veiligheid van deze gentherapie op lange termijn te verzekeren.

Roctavian werd bijgestaan door het PRIority MEdicines (PRIME) programma van de EMA, dat in een vroeg stadium intensief wetenschappelijke steun en informatie rond regelgeving aan geneesmiddelen biedt die een bijzonder potentieel hebben om in onvervulde medische behoeften van patiënten te voorzien.

Het Comité voor Geavanceerde Therapieën (CAT), het door het EMA aangewezen comité van deskundigen voor geneesmiddelen op basis van cellen en genen, oordeelde dat de voordelen van Roctavian zwaarder doorwegen dan de mogelijke risico's bij patiënten met hemofilie A.

Het CHMP, het comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik van het EMA, volgde de beoordeling en het positieve advies van het CAT en beval bijgevolg de goedkeuring van dit geneesmiddel aan.

De goedkeuring van het CHMP is een tussenstap op weg naar markttoegang voor patiënten. Het advies wordt nu aan de Europese Commissie overgemaakt met het oog op een besluit inzake een vergunning voor het op de markt brengen in de hele EU. Zodra de vergunning voor het in de handel brengen is verleend, zal elke lidstaat zelf beslissen over prijs en terugbetaling, rekening houdend met de potentiële rol of het potentiële gebruik van dit geneesmiddel in de context van het nationale gezondheidszorgstelsel

Bron : EMA